„Ząb martwy” to ząb, w którym miazga obumarła. Przyczynami mogą być próchnia, uraz lub powikłania po wcześniejszym leczeniu. Taki ząb nie boli przy zmianach temperatury, ale również wymaga odpowiedniej pielęgnacji. W kanale mogą pozostać bakterie, a w tkankach okołowierzchołkowych rozwija się stan zapalny. Leczenie kanałowe ma na celu mechaniczne i chemiczne oczyszczenie systemu kanałów, szczelne wypełnienie oraz odbudowę korony. Jeśli proces wykonano prawidłowo, ząb nadal może służyć latami. Kiedy pojawiają się dolegliwości lub zdjęcie pokazuje zmiany zapalne, „ząb martwy” wymaga leczenia.
Spis treści
Jakie są objawy po leczeniu kanałowym, których nie wolno ignorować?
Przede wszystkim niepokoić powinny objawy tj.:
- ból przy nagryzaniu,
- pulsowanie,
- przedłużona tkliwość,
- obrzęk dziąsła,
- przetoka ropna,
- przykry zapach z okolicy jednego zęba,
- przebarwienie korony.
Czasami dolegliwości te ustępują po kilku dniach od wypełnienia kanałów – jest to fizjologiczne gojenie. Jeśli jednak objawy trwają dłużej niż tydzień-dwa lub na zdjęciu RTG/CBCT widać zmiany okołowierzchołkowe, konieczna jest kontrola. Warto też sprawdzić szczelność odbudowy, ponieważ nieszczelna plomba czy korona protetyczna mogą zepsuć nawet dobrze wykonane leczenie kanałowe, dopuszczając bakterie do wnętrza.
Kiedy warto wykonać ponowne leczenie kanałowe?
Re-endo, czyli powtórne leczenie kanałowe, rozważa się w sytuacjach, gdy:
- kanały były nie do końca opracowane,
- pominięto dodatkowy kanał,
- materiał nie dochodzi do wierzchołka lub go przekracza,
- doszło do nieszczelności odbudowy,
- po złamaniu narzędzia w kanale.
Powtórne leczenie zwiększa szanse na wygojenie zmian zapalnych, zwłaszcza przy użyciu mikroskopu, płukanek aktywowanych ultradźwiękami i nowoczesnych materiałów bioaktywnych. Kiedy dostęp do wierzchołka jest utrudniony lub zmiana utrzymuje się pomimo poprawnego re-endo, alternatywą jest resekcja wierzchołka korzenia (z uszczelnieniem od wierzchołka). Jeżeli korona zęba jest znacznie zniszczona, pęknięcie przebiega pionowo albo utracono zbyt wiele tkanek podtrzymujących, rozsądniejsza jest ekstrakcja i odbudowa implantem lub mostem protetycznym.
Jak dbać o „ząb martwy” po leczeniu, żeby nie wracał problem?
Szczególnie ważna jest szczelna odbudowa – często w postaci korony protetycznej, która wzmacnia osłabione ściany i ogranicza potencjalne złamanie. Należy kontrolować zgryz (nadmierne obciążenia prowokują ból przy nagryzaniu), dbać o higienę przestrzeni międzyzębowych i zgłaszać się na przeglądy oraz zdjęcia kontrolne co 6-12 miesięcy.Przebarwiony ząb martwy można rozjaśnić metodą wybielania wewnętrznego, ale dopiero po potwierdzeniu prawidłowości wypełnienia kanałów.
Podsumowując, „zęby martwe” trzeba leczyć, jeśli dają objawy lub wykazują zmiany w obrazie RTG. Dobrze przeprowadzone leczenie kanałowe i trwała odbudowa pozwalają im funkcjonować długo i bez bólu.
Poprzedni artykuł 
