Leczenie protetyczne zaczyna się od dobrej diagnostyki, ponieważ to ona decyduje o trwałości korony, mostu czy protezy. Badania obrazowe pokazują to, czego nie widać w lusterku, m.in. stan kości, korzeni, ogniska zapalne oraz relacje do zatok i nerwów. Dzięki nim można ocenić, czy dany ząb nadaje się na filar odbudowy, a przy planowaniu implantu – czy warunki kostne na to pozwalają..
Spis treści
Po co zdjęcie pantomograficzne przed koroną, mostem lub protezą – i kiedy je wykonać?
Pantomogram ułatwia wykrycie zębów zatrzymanych, torbieli, zmian okołowierzchołkowych oraz ognisk zakażenia, które mogłyby podważyć plan leczenia protetycznego. Pozwala też wstępnie ocenić wysokość wyrostka zębodołowego, zanik kości, stan przyzębia i zatok szczękowych. Wskazuje także zęby z niewidocznymi klinicznie problemami korzeniowymi, które nie powinny być filarami mostu.
Ma jednak pewne ograniczenia: obraz jest dwuwymiarowy i może być zniekształcony, więc nie służy do dokładnych pomiarów przed implantacją ani do oceny pęknięć korzeni. Pantomogram porządkuje diagnostykę i pomaga zdecydować, czy potrzebna będzie tomografia CBCT albo dodatkowe zdjęcia wewnątrzustne.
Tomografia CBCT – gdy planujesz implant lub rozległą odbudowę protetyczną
CBCT dostarcza trójwymiarowego obrazu kości i zębów. Dzięki temu lekarz ocenia szerokość, wysokość i gęstość kości, przebieg kanału nerwu zębodołowego dolnego oraz relację struktur do zatoki szczękowej. Umożliwia cyfrowe planowanie wszczepu, dobór średnicy i długości implantu, a w razie potrzeby przygotowanie szablonu chirurgicznego. Jest niezbędna, gdy brakuje miejsca oraz gdy występują ubytki kostne albo plan zakłada podniesienie dna zatoki.
Tomografia CBCT sprawdza się także przy złożonych rekonstrukcjach bez implantów: pozwala ocenić filary pod mosty, wykryć resorpcje, pęknięcia korzeni czy nietypowy przebieg kanałów.
Zdjęcia wewnątrzustne RVG i skrzydłowo-zgryzowe – kiedy wystarczą?
Pojedyncze zdjęcia zębowe (RVG) pokazują koronę i korzeń, szczelność wypełnień, próchnicę wtórną oraz stan po leczeniu endodontycznym. To ważne, gdy ząb ma być filarem pod koronę albo rozważa się jego odbudowę zamiast ekstrakcji. Zdjęcia skrzydłowo-zgryzowe oceniają poziom kości międzyzębowej i utratę przyczepu, co pozwala przewidzieć trwałość planowanej odbudowy.
W wielu sytuacjach, np. przy pojedynczej koronie bez implantacji, zestaw RVG ze zdjęciami skrzydłowo-zgryzowymi oraz pantomogramem w zupełności wystarcza. Zaletą jest niska dawka oraz możliwość kontrolowania postępów, np. po leczeniu endodontycznym przed osadzeniem pracy protetycznej.
Dodatkowe badania protetyczne
W wybranych przypadkach lekarz zleca cefalometrię lub obrazowanie stawów skroniowo-żuchwowych. Zawsze warto przynieść wcześniejsze zdjęcia do porównania, ponieważ ułatwia to ocenę progresji zmian i ogranicza zbędną ekspozycję. Badania powinny być aktualne, wykonane w rzetelnej pracowni i opisane.
Jeśli jesteś w ciąży, koniecznie poinformuj o tym przed badaniem; zastosuje się osłony albo zmieni termin. Diagnostyka obrazowa dobierana jest do problemu, aby leczenie protetyczne było przewidywalne, bezpieczne i dopasowane do warunków kostnych oraz stanu tkanek przyzębia.
Poprzedni artykuł 
