Hemisekcja to chirurgiczne usunięcie jednego korzenia wraz z odpowiadającą mu częścią korony w zębie wielokorzeniowym. Natomiast radektomia polega na odjęciu samego korzenia i pozostawieniu korony, którą następnie odbudowuje się protetycznie. Obie metody są rozwiązaniami oszczędzającymi tkanki: zamiast usuwać cały ząb, eliminuje się fragment nienadający się do leczenia, a reszta pełni dalej swoją funkcję. Dzięki temu pacjent zachowuje naturalny punkt podparcia w łuku, stabilność zwarcia i fizjologiczną kontrolę sił żucia, co może być trudne do uzyskania po ekstrakcji.
Spis treści
Kiedy wybrać te zabiegi zamiast ekstrakcji zęba?
Wskazania obejmują pęknięcie, perforację, resorpcję, rozległą próchnicę poddziąsłową lub przewlekłe zapalenie ograniczone do jednego korzenia, przy zachowanej stabilności pozostałych korzeni i wystarczającym poziomie kości. Rozważa się je po niepowodzeniu leczenia kanałowego, gdy problem dotyczy jednego kanału. Istotną przesłanką jest też potrzeba utrzymania filaru pod most lub zachowania kontaktów zębowych zapobiegających przesunięciom.
Przeciwwskazaniami są uogólniona ruchomość, brak kości w okolicy furkacji, niekontrolowana choroba przyzębia, niewydolna higiena oraz nieprawidłowe warunki zgryzowe, których nie da się skorygować.
Jak przebiega leczenie, przygotowanie i gojenie?
Proces zaczyna się od diagnostyki: badania klinicznego, zdjęcia RVG oraz tomografii CBCT, które oceniają długość, zbieżność i krzywizny korzeni, poziom kości oraz relacje z zatoką szczękową lub kanałem żuchwy.
W znieczuleniu lekarz separuje korzenie, usuwa wskazany korzeń, wygładza powierzchnie i koryguje punkt styczny, aby ułatwić higienę. Ranę zabezpiecza się materiałem tymczasowym; po wstępnym wygojeniu planuje się ostateczną odbudowę – najczęściej koronę lub most zapewniający równomierne przenoszenie sił.
Po zabiegu zaleca się chłodne okłady, miękką dietę, płukanki antyseptyczne i delikatne szczotkowanie bez urazów. Dolegliwości bólowe są zwykle umiarkowane i krótkotrwałe. Kontrola po kilku tygodniach pozwala ocenić gojenie, wykluczyć stan zapalny i dobrać projekt uzupełnienia protetycznego.
Jakie są zalety i wady tych rozwiązań?
Największym atutem hemisekcji i radektomii jest zachowanie własnych tkanek oraz naturalnej propriocepcji, która pomaga kontrolować obciążenia. To zwykle rozwiązanie mniej inwazyjne i tańsze niż implantacja, a jednocześnie pozwalające utrzymać ciągłość łuku i funkcję żucia.
Ograniczenia obejmują osłabienie korony po odjęciu części tkanek, trudniejszą higienę w okolicy furkacji, ryzyko utraty przyczepu oraz możliwość pęknięcia pozostałej części zęba przy przeciążeniach.
Rokowanie poprawia leczenie endodontyczne w powiększeniu, precyzyjna odbudowa protetyczna, kontrola zwarcia i instruktaż higieny z wykorzystaniem irygatora oraz nici pod przęsłem mostu. Jeżeli ząb jest stabilny, a pacjent przestrzega zaleceń, efekty mogą być wieloletnie; w razie niepowodzenia pozostaje leczenie implantologiczne lub plan ortodontyczny zamykający lukę.
Poprzedni artykuł 
