Większość osób odruchowo wypłukuje usta wodą zaraz po umyciu zębów. Wydaje się to logiczne: chcemy pozbyć się z jamy ustnej piany i resztek pasty. Problem w tym, że wraz z wodą spłukujemy też to, co w paście najcenniejsze – fluor i inne składniki ochronne, które miały zostać na szkliwie przez chwilę.
Spis treści
Dlaczego płukanie ust po szczotkowaniu może szkodzić?
Fluor zawarty w paście potrzebuje czasu, aby związać się ze szkliwem. Jeśli płukanie ust po myciu zębów trwa długo albo robimy to kilkukrotnie, stężenie fluoru na powierzchni zębów gwałtownie spada. Przez to szkliwo jest gorzej chronione przed próchnicą, a efekty dokładnego szczotkowania są słabsze.
Stąd coraz częstsze zalecenia stomatologów, aby po umyciu zębów jedynie wypluć nadmiar pasty, bez intensywnego płukania ust wodą. Taki nawyk pomaga utrzymać wyższe stężenie fluoru w jamie ustnej i działa jak dodatkowa tarcza ochronna między kolejnymi szczotkowaniami. Dotyczy to zwłaszcza osób z podwyższonym ryzykiem próchnicy lub licznymi wypełnieniami.
Najczęstsze błędy przy płukaniu jamy ustnej
Część osób łączy szczotkowanie z energicznym płukaniem ust wodą przez kilkanaście sekund. Inni sięgają po silny płyn do płukania, przekonani, że dopinają w ten sposób higienę. W obu sytuacjach efekt jest podobny: fluor zostaje szybko wypłukany, a płyn z alkoholem może podrażniać śluzówkę.
Błędem jest też płukanie jamy ustnej dużą ilością wody po każdym szczotkowaniu u dzieci. Maluch, który dopiero uczy się myć zęby, zwykle używa dużej ilości pasty. Jeśli później intensywnie płucze usta, rośnie ryzyko połknięcia piany.
Kiedy płukanie ust po myciu zębów to dobry wybór?
Nie oznacza to, że płukanie ust po każdym szczotkowaniu zawsze jest błędem. Jeśli używasz mocno pieniącej się pasty, która pozostawia dyskomfort, krótkie przepłukanie wodą będzie dobrym wyborem. Podobnie u dzieci, które mają tendencję do połykania pasty – w ich przypadku delikatne płukanie ust po myciu zębów może być konieczne, ale powinno odbywać się pod kontrolą dorosłych.
Wyjątkiem są specjalistyczne pasty i żele z wysoką zawartością fluoru, stosowane na zalecenie dentysty. Tam zwykle obowiązuje zasada, że po szczotkowaniu nie płucze się ust, jedynie wypluwa nadmiar preparatu i unika jedzenia oraz picia przez kilkadziesiąt minut.
Jak wygląda optymalna rutyna higieny jamy ustnej?
Z perspektywy profilaktyki próchnicy ważniejsza od samego płukania jest kolejność i jakość codziennych nawyków. Najpierw nitkowanie, potem szczotkowanie pastą z fluorem przez dwie minuty, a na końcu jedynie wyplucie resztek pasty. Płyn do płukania ust warto stosować o innej porze dnia niż mycie zębów, żeby nie rozcieńczać fluoru od razu po szczotkowaniu.
Jeśli do tej pory płukanie ust po każdym szczotkowaniu było dla ciebie odruchem, nie musisz zmieniać wszystkiego od razu. Zacznij od ograniczenia ilości wody i liczby płukań, obserwuj, czy odczuwasz różnicę w komforcie. Po kilku tygodniach nowa rutyna stanie się naturalna, a Twoje zęby skorzystają na tym.
